2023-cü ildə Novo Nordisk yüzillik yubileyini qeyd edir. Hər şey isə
Nordisk Insulinlaboratorium və Novo Terapeutisk Laboratorium adlı iki
kiçik Danimarka şirkəti ilə başlamışdı.
1921-ci ildə insulinin kəşf edilməsi Danimarkalı alim, Nobel
mükafatı laureatı Avqust Kroqun və onun peşəsi həkim olan həyat
yoldaşı Marinin, o cümlədən Marinin özünün diabetdən əziyyət çəkdiyi
üçün, böyük marağına səbəb olmuşdu. Onun təkidi ilə Avqust, bu həyati
vacib preparatın Danimarkada istehsal etmək üçün tədqiqatçılardan
icazə almaq üçün Kanadaya yollandı. Avqust qayıtdıqdan sonra, Mari
alim Hans Xristian Haqedornu insulinin buraxılması üzərində birgə
işləmək üçün həyat yoldaşı Avqusta və Løvens Kemiske Fabrik-dən olan
Avqust Konqstedə qoşulmağa razı salır. 1923-cü ilin martında ilk
xəstələrə Danimarka istehsalı olan insulin verildi. Bu, ciddi xroniki
xəstəliklərin zülal əsaslı preparatlar ilə müalicəsi sahəsində
innovasiyaların əsasını qoydu. Bir əsrdir ki, ardı kəsilməyən innovasiyalar.
Hagedornun Hellerupdakı villası, məhz burada o, və Avqust Kroq insulin
ekstraksiyası ilə sınaqlar keçirməyə başlamışdılar
Danimarkanın Nordisk Insulinlaboratorium şirkəti, Avqust Kroq insulini
kəşf etmiş kanadalı alimlərdən ekstraksiya və təmizləmə
texnologiyasından istifadə etmək üçün icazə aldıqdan sonra, insulinin
kommersiya istehsalına başlamışdır. İnsulinin meydana çıxması ilə diabet
ölüm hökmü olmaqdan çıxdı və ondan əziyyət çəkən insanların ömrü xeyli uzandı.
Skandinaviyada insulinin istehsalına başlanılması
Danimarkanın Nordisk Insulinlaboratorium şirkəti, Avqust Kroq insulini
kəşf etmiş kanadalı alimlərdən ekstraksiya və təmizləmə
texnologiyasından istifadə etmək üçün icazə aldıqdan sonra, insulinin
kommersiya istehsalına başlamışdır. İnsulinin meydana çıxması ilə diabet
ölüm hökmü olmaqdan çıxdı və ondan əziyyət çəkən insanların ömrü xeyli uzandı.
Hagedornun Hellerupdakı villası, məhz burada o, və Avqust Kroq insulin
ekstraksiyası ilə sınaqlar keçirməyə başlamışdılar
Novo Nordisk şirkətinin loqosunun təkamülü
Diabet üzərində qələbə qazanmaq uğrunda yarış başlayır
1925
Nordisk şirkətinin keçmiş işçiləri Harald və Torvald Pedersen qardaşları
öz şirkətlərini — Novo Terapeutisk Laboratorium yaratdılar. Novo və
Nordisk şirkətləri 1989-cu ildə Novo Nordisk A/C şirkətində birləşənədək
bir-biri ilə rəqabətdə idi.
1925
Diabet üzərində qələbə qazanmaq uğrunda yarış başlayır
Nordisk şirkətinin keçmiş işçiləri Harald və Torvald Pedersen qardaşları
öz şirkətlərini — Novo Terapeutisk Laboratorium yaratdılar. Novo və
Nordisk şirkətləri 1989-cu ildə Novo Nordisk A/C şirkətində birləşənədək
bir-biri ilə rəqabətdə idi.
Novo Nordisk şirkətinin loqosunun təkamülü
1930-cu illərdə Nordisk Insulinlaboratorium-da insulinin istehsalı
1932-ci ildə açılmış Steno klinikası (Steno Memorial Hospital) və
1938-ci ildə açılmış diabet xəstələri üçün Vidore sanatoriya-xəstəxanası
(Hvidøre Diabetes Sanatorium)
Əsas məqsədlərdən biri — xəstələrin tələbatlarını öyrənməkdir
1930s
Novo və Nordisk şirkətləri diabet xəstələrinə ixtisaslaşmış qulluq
göstərmək və həyat tərzini dəyişməyə dair tövsiyələrə riayət etməkdə
kömək etmək və pasiyentlərin tələbatlarını daha yaxşı anlamaq üçün
Danimarkada diabet xəstələri üçün xəstəxanalar açdı. 1992-ci ildə iki
xəstəxana Steno Diabetes Center-ə birləşdi və bu gün Novo Nordisk
şirkəti müalicəyə bu kompleks yanaşmanı inkişaf etdirməyə davam edir.
1930s
Əsas məqsədlərdən biri — xəstələrin tələbatlarını öyrənməkdir
Novo və Nordisk şirkətləri diabet xəstələrinə ixtisaslaşmış qulluq
göstərmək və həyat tərzini dəyişməyə dair tövsiyələrə riayət etməkdə
kömək etmək və pasiyentlərin tələbatlarını daha yaxşı anlamaq üçün
Danimarkada diabet xəstələri üçün xəstəxanalar açdı. 1992-ci ildə iki
xəstəxana Steno Diabetes Center-ə birləşdi və bu gün Novo Nordisk
şirkəti müalicəyə bu kompleks yanaşmanı inkişaf etdirməyə davam edir.
1932-ci ildə açılmış Steno klinikası (Steno Memorial Hospital) və
1938-ci ildə açılmış diabet xəstələri üçün Vidore sanatoriya-xəstəxanası
(Hvidøre Diabetes Sanatorium)
NPH, diabetin müalicəsinin ağırlığını azaldır
Hans Kristian Haqedorn
NPH insulini (Haqedornun neytral protamini) 1946-cı ildə işlənib
hazırlanmış və çox keçmədən dünyanın uzunmüddətli təsir göstərən insulin
istehlakının böyük bir hissəsini təşkil etmişdir. NPH-dən istifadə
edərkən diabet xəstələrinə daha az inyeksiya tələb olunur. NPH,
protaminin insulinə uzunmüddətli təsirini aşkar etmiş Hans Kristian
Haqedornun şərəfinə adlandırılmışdır.
NPH, diabetin müalicəsinin ağırlığını azaldır
NPH insulini (Haqedornun neytral protamini) 1946-cı ildə işlənib
hazırlanmış və çox keçmədən dünyanın uzunmüddətli təsir göstərən insulin
istehlakının böyük bir hissəsini təşkil etmişdir. NPH-dən istifadə
edərkən diabet xəstələrinə daha az inyeksiya tələb olunur. NPH,
protaminin insulinə uzunmüddətli təsirini aşkar etmiş Hans Kristian
Haqedornun şərəfinə adlandırılmışdır.
Hans Kristian Haqedorn
1940-cı illərdə Novo Terapeutisk Laboratorium-da insulin istehsalı
Şirkətimizə elə öz fondumuzun sahib olması bizə ən səmərəli inkişafı
təmin edir
Harald və Torvald Pedersen Novo Fondunu 1951-ci ildə təsis ediblər
Nordisk fondu 1920-ci illərdə, Novo Fondu isə — 1951-ci ildə
yaradılmışdır. Fondlar 1989-cu ildə birləşdi və bu gün Novo Nordisk
Fondu elmi və humanitar layihələr üçün qrantlar verir və Novo Nordisk-in
uzun illər xəstələrin, əməkdaşların və səhmdarların xeyrinə işləməsi
üçün zəmin yaradır.
Şirkətimizə elə öz fondumuzun sahib olması bizə ən səmərəli inkişafı
təmin edir
Nordisk fondu 1920-ci illərdə, Novo Fondu isə — 1951-ci ildə
yaradılmışdır. Fondlar 1989-cu ildə birləşdi və bu gün Novo Nordisk
Fondu elmi və humanitar layihələr üçün qrantlar verir və Novo Nordisk-in
uzun illər xəstələrin, əməkdaşların və səhmdarların xeyrinə işləməsi
üçün zəmin yaradır.
Harald və Torvald Pedersen Novo Fondunu 1951-ci ildə təsis ediblər
Penitsilin və streptomitsin üçün fermentasiya çənləri
İnnovasiyaların yeni sərhədləri
1960s
Hər iki şirkət dərman vasitələrinin fermentasiya yolu ilə istehsalı
üsullarını fəal şəkildə araşdırır və inkişaf etdirirdi. Novo tərəfindən
bu sahədə görülən işlər yuyucu vasitələr üçün ilk fermentin yaranması
ilə nəticələndi və 2000-ci ildə Novozymes A/S ayrı bir müəssisə olaraq ayrıldı.
1960s
İnnovasiyaların yeni sərhədləri
Hər iki şirkət dərman vasitələrinin fermentasiya yolu ilə istehsalı
üsullarını fəal şəkildə araşdırır və inkişaf etdirirdi. Novo tərəfindən
bu sahədə görülən işlər yuyucu vasitələr üçün ilk fermentin yaranması
ilə nəticələndi və 2000-ci ildə Novozymes A/S ayrı bir müəssisə olaraq ayrıldı.
Penitsilin və streptomitsin üçün fermentasiya çənləri
Novo Nordisk şirkətinin Kalunnborqda fabriki
İstehsalın artırılması
1969
Novo şirkəti Danimarkanın Kalunnborq şəhərində fermentlərin istehsalı
üzrə fabrik tikdi; layihənin müəllifi danimarkalı memar Arne Yakobsen
oldu. Boru kəmərləri bayıra çıxarılmış binanın qeyri-adi üslubu ilə
fərqlənən bu fabrikin payına hələ də dünya üzrə insulinin istehsal
həcminin yarısı düşür.
1969
İstehsalın artırılması
Novo şirkəti Danimarkanın Kalunnborq şəhərində fermentlərin istehsalı
üzrə fabrik tikdi; layihənin müəllifi danimarkalı memar Arne Yakobsen
oldu. Boru kəmərləri bayıra çıxarılmış binanın qeyri-adi üslubu ilə
fərqlənən bu fabrikin payına hələ də dünya üzrə insulinin istehsal
həcminin yarısı düşür.
Novo Nordisk şirkətinin Kalunnborqda fabriki
Yeni məsələlərin həlli
1970s
Hər iki şirkət oral kontraseptivlər daxil olmaqla, hormonal preparatlar
sahəsində innovasiyalar ilə məşğul idi. 1973-cü ildə Nordisk şirkəti
bazara ilk insan böyümə hormonunu çıxardı, bu da Novo Nordisk-ə dünyada
bu preparat qrupunun ən böyük istehsalçılarından birinə çevrilməyə imkan verdi.
1970s
Yeni məsələlərin həlli
Hər iki şirkət oral kontraseptivlər daxil olmaqla, hormonal preparatlar
sahəsində innovasiyalar ilə məşğul idi. 1973-cü ildə Nordisk şirkəti
bazara ilk insan böyümə hormonunu çıxardı, bu da Novo Nordisk-ə dünyada
bu preparat qrupunun ən böyük istehsalçılarından birinə çevrilməyə imkan verdi.
Sabahın insulininin işlənib hazırlanması
Birkomponentli insan insulinin kristallarının mikroskopdan görüntüsü
1982-ci ildə Novo şirkəti birkomponentli insan insulinini, 1987-ci ildə
isə — genetik olaraq dəyişdirilmiş maya hüceyrələrinin istifadəsi ilə
istehsal olunmuş ilk insan insulinini bazara çıxardı. Bu cür
preparatlardakı insan insulini insan orqanizminin hasil etdiyi insulin
ilə eynidir. O, yüksək təmizlənmə dərəcəsinə malikdir və məhdudiyyətsiz
miqdarda istehsal oluna bilər ki, bu da onun əlçatanlığını xeyli artırır.
Sabahın insulininin işlənib hazırlanması
1982-ci ildə Novo şirkəti birkomponentli insan insulinini, 1987-ci ildə
isə — genetik olaraq dəyişdirilmiş maya hüceyrələrinin istifadəsi ilə
istehsal olunmuş ilk insan insulinini bazara çıxardı. Bu cür
preparatlardakı insan insulini insan orqanizminin hasil etdiyi insulin
ilə eynidir. O, yüksək təmizlənmə dərəcəsinə malikdir və məhdudiyyətsiz
miqdarda istehsal oluna bilər ki, bu da onun əlçatanlığını xeyli artırır.
Birkomponentli insan insulinin kristallarının mikroskopdan görüntüsü
1925-ci ildən istehsal olunan Novo iynəsi və 1985-ci ildən buraxılan ilk
NovoPen®
iynə-qələmi
NovoPen®
qələm şəklində ilk insulin inyektoru kimi istehsala buraxılmışdır.
Nəhayət ki, diabet xəstələri, ehtiyac olduqca insulinin müstəqil surətdə
yeridilməsi üçün çox ehtiyac duyduqları təhlükəsiz və dəqiq bir alətə
sahib oldular. Bu gün NovoPen®
hər yerdə bir dahiyanə texniki həll kimi tanınır, Novo Nordisk şirkəti
isə həyat keyfiyyətini yaxşılaşdıran və xroniki xəstəliklərə nəzarəti
asanlaşdıran çatdırılma sistemlərini inkişaf etdirməyə davam edir.
NovoPen®
qələm şəklində ilk insulin inyektoru kimi istehsala buraxılmışdır.
Nəhayət ki, diabet xəstələri, ehtiyac olduqca insulinin müstəqil surətdə
yeridilməsi üçün çox ehtiyac duyduqları təhlükəsiz və dəqiq bir alətə
sahib oldular. Bu gün NovoPen®
hər yerdə bir dahiyanə texniki həll kimi tanınır, Novo Nordisk şirkəti
isə həyat keyfiyyətini yaxşılaşdıran və xroniki xəstəliklərə nəzarəti
asanlaşdıran çatdırılma sistemlərini inkişaf etdirməyə davam edir.
1925-ci ildən istehsal olunan Novo iynəsi və 1985-ci ildən buraxılan ilk
NovoPen®
iynə-qələmi
Doktor Ulla Xender
Qan laxtalanmasının nadir pozuntularının müalicəsi üçün yeni ümid
1996
Doktor Ulla Xedner VIIa faktorunu təmizlədikdən sonra o, bu həyati vacib
dərmanı istehsal etməyə kömək edəcək bir tərəfdaşa ehtiyac duydu. Novo
şirkəti onun layihəsini 1985-ci ildə təsdiqlədi və 1996-cı ildə bazara
bənzərsiz antihemofilik preparat çıxarıldı, hansı ki, ənənəvi qan
preparatlarının kömək etmədiyi inhibitorları olan xəstələrin müalicəsini
mümkün etdi. Bu preparat qısa bir zamanda əsas əlaməti qanaxma olan bir
çox nadir xəstəliklərin müalicəsində qızıl standarta çevrildi.
1996
Qan laxtalanmasının nadir pozuntularının müalicəsi üçün yeni ümid
Doktor Ulla Xedner VIIa faktorunu təmizlədikdən sonra o, bu həyati vacib
dərmanı istehsal etməyə kömək edəcək bir tərəfdaşa ehtiyac duydu. Novo
şirkəti onun layihəsini 1985-ci ildə təsdiqlədi və 1996-cı ildə bazara
bənzərsiz antihemofilik preparat çıxarıldı, hansı ki, ənənəvi qan
preparatlarının kömək etmədiyi inhibitorları olan xəstələrin müalicəsini
mümkün etdi. Bu preparat qısa bir zamanda əsas əlaməti qanaxma olan bir
çox nadir xəstəliklərin müalicəsində qızıl standarta çevrildi.
Doktor Ulla Xender
Bütün dünyada tibbi xidmətlərin yaxşılaşdırılması və dərmanların
əlçatlığının genişləndirilməsi
2000s
2001-ci ildə, Cənubi Afrikada patent hüquqlarına dair mübahisəyə cavab
olaraq, Novo Nordisk şirkəti dünyanın ən kasıb ölkələrində tibbi
xidmətlərin əlçatanlığını dəstəkləmək üçün uzunmüddətli strategiya
işləyib hazırladı. Bu strategiya Dünya Diabet Fondunun (2002-ci il),
Dünya Hemofiliya Fondunun (2005-ci il) yaradılmasını, eləcə də inkişaf
etməmiş ölkələr üçün insulinə differensiyalaşdırılmış qiymətlərin
qoyulması siyasətinin hazırlanmasını daxil edir.
2000s
Bütün dünyada tibbi xidmətlərin yaxşılaşdırılması və dərmanların
əlçatlığının genişləndirilməsi
2001-ci ildə, Cənubi Afrikada patent hüquqlarına dair mübahisəyə cavab
olaraq, Novo Nordisk şirkəti dünyanın ən kasıb ölkələrində tibbi
xidmətlərin əlçatanlığını dəstəkləmək üçün uzunmüddətli strategiya
işləyib hazırladı. Bu strategiya Dünya Diabet Fondunun (2002-ci il),
Dünya Hemofiliya Fondunun (2005-ci il) yaradılmasını, eləcə də inkişaf
etməmiş ölkələr üçün insulinə differensiyalaşdırılmış qiymətlərin
qoyulması siyasətinin hazırlanmasını daxil edir.
Diabetə qalib gələrək, dünyanı dəyişirik
2005
2005-ci ildə Changing Diabetes®
(Diabeti dəyişək) proqramını başlayan Novo Nordisk şirkəti diabet ilə
yaşayan insanlara ən yaxşı məlumatlılığı təmin etmək və xəstəliyə
nəzarət etmək üçün vasitələr təqdim etmək niyyətində olduğunu bir daha
təsdiqlədi. Changing Diabetes®
in Children (Uşaqlarda diabeti dəyişək) proqramı 2009-cu ildə aşağı və
orta gəlirli ölkələrdə 1-ci tip diabetli uşaqlar üçün tibbi xidmətlərin
və həyati vacib dərmanların əlçatanlığını təmin etmək üçün yaradılmışdır.
2005
Diabetə qalib gələrək, dünyanı dəyişirik
2005-ci ildə Changing Diabetes®
(Diabeti dəyişək) proqramını başlayan Novo Nordisk şirkəti diabet ilə
yaşayan insanlara ən yaxşı məlumatlılığı təmin etmək və xəstəliyə
nəzarət etmək üçün vasitələr təqdim etmək niyyətində olduğunu bir daha
təsdiqlədi. Changing Diabetes®
in Children (Uşaqlarda diabeti dəyişək) proqramı 2009-cu ildə aşağı və
orta gəlirli ölkələrdə 1-ci tip diabetli uşaqlar üçün tibbi xidmətlərin
və həyati vacib dərmanların əlçatanlığını təmin etmək üçün yaradılmışdır.
Dəyərlərimiz — Novo Nordisk yolu
2011
Dünyadakı bütün əməkdaşlarına tətbiq olunan şirkətin strategiyasını və
siyasətini əks etdirən "Novo Nordiskdə Menecment prinsipləri"
proqram sənədinin buraxılmasından on il sonra daha bir sənəd — şirkətin
tarixinə və dəyərlərinə vurğu edən Novo Nordisk Yolu buraxılmışdır.
2011
Dəyərlərimiz — Novo Nordisk yolu
Dünyadakı bütün əməkdaşlarına tətbiq olunan şirkətin strategiyasını və
siyasətini əks etdirən "Novo Nordiskdə Menecment prinsipləri"
proqram sənədinin buraxılmasından on il sonra daha bir sənəd — şirkətin
tarixinə və dəyərlərinə vurğu edən Novo Nordisk Yolu buraxılmışdır.
Ciddi xroniki xəstəlik hallarının artması ilə mübarizə
Mexiko
2014-cü ildə şirkətin işində diabetin profilaktikasına xüsusi vurğu
edildi — Cities Changing Diabetes (Diabeti dəyişən şəhərlər)
kampaniyasının dövlət strukturları və özəl birliklərin iştirakı ilə
həyata keçirilməsinə başlanıldı. Kampaniya çərçivəsində xroniki
xəstəliklərin artmasına təsir edən şəhər həyatının amilləri araşdırlır.
2021-ci ildə fəaliyyət sahəmiz UNICEF ilə tərəfdaşlıq sayəsində
genişlənmişdir, hansı ki, uşaqlar üçün daha sağlam həyat mühiti yaratmaq
yolu ilə artıq çəkinin profilaktikası üçün tədbirlər görür.
Ciddi xroniki xəstəlik hallarının artması ilə mübarizə
2014-cü ildə şirkətin işində diabetin profilaktikasına xüsusi vurğu
edildi — Cities Changing Diabetes (Diabeti dəyişən şəhərlər)
kampaniyasının dövlət strukturları və özəl birliklərin iştirakı ilə
həyata keçirilməsinə başlanıldı. Kampaniya çərçivəsində xroniki
xəstəliklərin artmasına təsir edən şəhər həyatının amilləri araşdırlır.
2021-ci ildə fəaliyyət sahəmiz UNICEF ilə tərəfdaşlıq sayəsində
genişlənmişdir, hansı ki, uşaqlar üçün daha sağlam həyat mühiti yaratmaq
yolu ilə artıq çəkinin profilaktikası üçün tədbirlər görür.
Mexiko
Zülal peptidləri əsasında yeni müalicə üsullarının kəşfi və işlənməsi
2-ci tip diabetin müalicəsi üçün ilk peroral GLP-1 preparatı
2019
Diabetlə mübarizədə müalicə imkanlarını genişləndirən və məhdudiyyətləri
azaldan böyük bir sıçrayış olan bu innovativ həb, GLP-1 preparatlarının
inyeksiyalarına ehtiyacı aradan qaldırır, bu da 2-ci tip diabetlə
yaşayan bir çox insan üçün çoxdan gözlənilən bir rahatlıqdır.
2019
2-ci tip diabetin müalicəsi üçün ilk peroral GLP-1 preparatı
Diabetlə mübarizədə müalicə imkanlarını genişləndirən və məhdudiyyətləri
azaldan böyük bir sıçrayış olan bu innovativ həb, GLP-1 preparatlarının
inyeksiyalarına ehtiyacı aradan qaldırır, bu da 2-ci tip diabetlə
yaşayan bir çox insan üçün çoxdan gözlənilən bir rahatlıqdır.
Zülal peptidləri əsasında yeni müalicə üsullarının kəşfi və işlənməsi
Daha sağlam gələcək üçün strategiyalar
2020
Defeat Diabetes (Diabetə qalib gəlmək) sosial məsuliyyət strategiyasının
reallaşdırılmasına başlamaqla 2020-ci ildə biz öz səylərimizi və
tərəfdaşlıq münasibətlərimizi profilaktikanın yaxşılaşdırılmasına,
müalicənin əlçatanlığının artırılmasına və insanların həyatını
yaxşılaşdırmaq üçün innovasiyaların tətbiqinə yönəldirik. Bizim Circular
for Zero adlı ətraf mühitə sıfır təsir strategiyamız ətraf mühitin
qorunması üzrə səylərimizi ümumiləşdirmək məqsədi ilə 2019-cu ildə başlamışdır.
2020
Daha sağlam gələcək üçün strategiyalar
Defeat Diabetes (Diabetə qalib gəlmək) sosial məsuliyyət strategiyasının
reallaşdırılmasına başlamaqla 2020-ci ildə biz öz səylərimizi və
tərəfdaşlıq münasibətlərimizi profilaktikanın yaxşılaşdırılmasına,
müalicənin əlçatanlığının artırılmasına və insanların həyatını
yaxşılaşdırmaq üçün innovasiyaların tətbiqinə yönəldirik. Bizim Circular
for Zero adlı ətraf mühitə sıfır təsir strategiyamız ətraf mühitin
qorunması üzrə səylərimizi ümumiləşdirmək məqsədi ilə 2019-cu ildə başlamışdır.
1923–2023 Nəsillər üçün innovasiyalar tətbiq edirik
Tinqbyerqdə (Danimarka) gənclər.
Novo Nordisk şirkətinin yüzillik yubileyinin əlamətdar ilində biz indiki
və gələcək nəsillərin sağlamlığı üçün dəyişikliklər ideyasına
sadiqliyimizi təsdiqləyirik.
1923–2023 Nəsillər üçün innovasiyalar tətbiq edirik
Novo Nordisk şirkətinin yüzillik yubileyinin əlamətdar ilində biz indiki
və gələcək nəsillərin sağlamlığı üçün dəyişikliklər ideyasına
sadiqliyimizi təsdiqləyirik.
